Πρόγνωση του Σεισμού


Η πρόγνωση των σεισμών είναι από τα σημαντικώτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Σεισμολογία, γιατί η επίλυσή του θα βοηθήσει στην ελάττωση των συνεπειών των σεισμών (απώλειες ανθρώπινων ζωών, οικονομικές και ψυχολογικές συνέπειες κλπ).

Με τον όρο πρόγνωση του σεισμού εννοούμε την εκ των προτέρω γνώση των παραμέτρων του σεισμού, ήτοι το  χρόνο γένεσης (πότε θα γίνει ο σεισμός), το επίκεντρο (πού θα γίνει ο σεισμός) και το μέγεθος  (πόσο μεγάλος θα είναι ο σεισμός).

Η πρόγνωση του σεισμού από άποψη χρόνου γένεσης (πότε θα γίνει ο σεισμός) διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες, την πρόγνωση μακράς διάρκειας (long term prediction) όταν ο πρόδρομος χρόνος αναφέρεται σε δεκαετίες, την πρόγνωση μέσης διάρκειας (intermidiate term prediction) όταν ο πρόδρομος χρόνος είναι της τάξης μερικών ετών, και την πρόγνωση βραχείας διάρκειας (short term prediction) όταν ο πρόδρομος χρόνος είναι της τάξης ωρών έως και λίγων εβδομάδων.

Σήμερα η προσπάθεια για την πρόγνωση των σεισμών βασίζεται κυρίως στη μελέτη των πρόδρομων φαινομένων. Με τον όρο αυτόν νοείται κάθε φαινόμενο που συμβαίνει πριν από έναν κύριο σεισμό και είναι μέρος της φυσικής διεργασίας της προετοιμασίας της διάρρηξης των πετρωμάτων στο εσωτερικό της Γης, που προκαλεί το σεισμό. Δηλαδή το πρόδρομο φαινόμενο έχει αιτιοκρατική σύνδεση με το σεισμό. Μερικά από τα πρόδρομα φαινόμενα που έχουν παρατηρηθεί πριν από μεγάλους κύριους σεισμούς είναι:

Σχηματική παράσταση αναμενόμενων μεταβολών σε μερικές γεωφυσικές παραμέτρους σε συνάρτηση με το χρόνο, πριν κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά από τον κύριο σεισμό

Από τις μέχρι τώρα ερευνητικές προσπάθειες διεθνώς  για τη λύση του προβλήματος της πρόγνωσης προκύπτει ότι αν και η Σεισμολογική Έρευνα αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς, βρίσκεται όμως μακρυά από το να έχουμε τη δυνατότητα αξιόπιστης και συστηματικής πρόγνωσης. Ένα επιπλέον πρόβλημα που πρέπει να λύθεί είναι και κατά πόσον μια έγκυρη πρόγνωση μπορεί να δημοσιοποιηθεί, δηλαδή πως από την πρόγνωση θα προχωρήσουμε στην προειδοποίηση. Είναι επόμενο η δημοσιοποίηση μιας πρόγνωσης μακράς διάρκειας να επιφέρει οικονομικές επιπτώσεις στην εν λόγω περιοχή (περιορισμός οικονομικών δραστηριοτήτων, πτώση τιμών ακινήτων κλπ), ενώ μια πρόγνωση βραχείας διάρκειας είναι δυνατόν να έχει οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες (πανικός πληθυσμού, αναστάτωση κοινωνικής και οικονομικής ζωής κλπ). Όμως όταν η έρευνα συνδυαστεί με μακροπρόθεσμα σχέδια αντιμετώπισης σεισμών (και ευρύτερα φυσικών καταστροφών), που αφορούν την εκπαίδευση του πληθυσμού, την οργάνωση του κρατικού μηχανισμού, τη βελτίωση των κανόνων δόμησης κλπ, τότε η αξιόπιστη προειδοποίηση θα έχει θετικές συνέπειες.